Stichting Fort aan den Hoek van Holland

Stichting Fort aan den Hoek van Holland

HvH0005

De stichting vertelt het verhaal on van hetverhaal over de kustverdediging in het gebied ron Hoek van Holland.

Hans van Aalst is voorzitter van Stichting Fort aan den Hoek van Holland, opgericht in 1985. De stichting is een van de oudste stichtingen in het dorp en heeft als doel het conserveren, bewaren en doorvertellen van het verhaal over de kustverdediging in het gebied rond Hoek van Holland. De stichting runt daartoe het Nederlands Militair Kustverdedigingsmuseum vanaf de locaties Bunker Bremen en Bunker Hamburg. Deze twee bunkers uit verschillende periodes liggen verscholen in het Vinetaduin aan het eind van de Strandweg. Op een realistische manier tonen ze het verhaal over de mensen die erin leefden en werkten in verschillende militaire periodes uit de geschiedenis. 

Militair en maritiem erfgoed als basis van het dorp Hoek van Holland 
“Hoek van Holland is een relatief jong dorp”, vertelt Hans. “De kern van Hoek van Holland is eigenlijk militair erfgoed. Toen de Nieuwe Waterweg werd gegraven moest die beschermd kunnen worden tegen eventuele vijanden. In 1887 werd het Fort aan den Hoek van Holland gebouwd en in gebruik genomen en daarna kwam de verdere ontwikkeling van het dorp.” In het duingebied zijn veel fysieke overblijfselen te vinden uit verschillende periodes van de geschiedenis: het fort van voor de Eerste Wereldoorlog, ongeveer tachtig bunkers of ‘batterijen’ uit verschillende periodes als de Eerste Wereldoorlog en het Interbellum en bunkers gebouwd door Duitsers als onderdeel van de Atlantikwall in de Tweede Wereldoorlog. Ook zijn er restanten uit de Koude Oorlog, zoals de kenmerkende Amerikaanse troposcatter, een straalzender. “Veel Hoekenezen hebben een verbinding of familiegeschiedenis met het militaire en maritieme erfgoed rond het dorp. Veel van hen werkten bijvoorbeeld bij de kustverdediging of de veerdiensten.” 

Bunkers met een museale functie 
De museale bunkers Bremen en Hamburg zijn sinds 2015 geopend voor publiek. Daarvoor was de stichting gevestigd in het fort. Door een flinke huurverhoging kon de stichting daar niet blijven en verhuisde, in eerste instantie voor opslagruimte, naar Bunker Bremen. Toen al snel bleek dat de stichting de uitgebreide collectie ook wilde vertonen, kreeg ze toegang tot Bunker Hamburg. Met een groep van ongeveer twintig gemotiveerde vrijwilligers onderhouden ze beide plekken. “De vrijwilligers hier hebben hele diverse interesses. Voor de een is het techniek, anderen beheren de collectie en er zijn historici. Samen zorgen we voor het behoud van deze plekken.” De bunkers zijn op zaterdag open voor publiek. Op afspraak organiseert de stichting diverse programma’s op het gebied van educatie. “We zijn open voor iedereen die langs wil komen, scholen, andere instellingen, rotary’s, kerkgemeenschappen; veel van ons publiek heeft allemaal een andere insteek om hier te komen. De een komt voor wapens, de ander voor bunkers, we passen ons aan aan wie langs wil komen.” 

Behoefte aan vernieuwing én behoud 
Hans is sterk gehecht aan het dorp, net als veel andere dorpsbewoners in 'de Hoek’. “Als je vraagt: wat heeft Hoek van Holland te bieden? Niks. Maar het is het sfeertje. Het is het geouwehoer, het klagen over alles wat niet goed is en hier toch niet weg willen”, zegt hij lachend. “Maar het is natuurlijk ook de differentiatie hier. De verhalen zoals wij die vertellen over het erfgoed, het strand, de natuur vlakbij, het sociale leven.” Wel heeft Hoek van Holland behoefte aan een impuls volgens Hans. “Je moet als dorp ook vooruitgaan, je kunt niet alleen behouden. De winkelstand is slecht in het dorp, maar er is ook geen aanwas, dus daar zit een probleem. De infrastructuur moet meegroeien en er is weinig woningaanbod voor jongeren en daar moeten we het op termijn juist van hebben.” Ook is de afstand naar Rotterdam demografisch en politiek groot, aldus Hans, dat zorgt ook voor verminderd vertrouwen richting Gemeente Rotterdam. “De Hoekenees is kritisch en voelt veel dingen al snel als een bedreiging. Het is hier heel belangrijk dat er een goede verhouding is tussen wat Hoek van Holland is en moet blijven. Dus je moet dingen toevoegen om Hoek van Holland te laten doorgaan zoals we dat willen.”