Peter de Krom

Peter de Krom

HvH0007

Peter de Krom zet zich in voor de herbestemming van militair erfgoed in onder meer natuurgebieden.

Hoekenees en fotograaf Peter de Krom woont inmiddels in Rotterdam, maar is nog bijna dagelijks te vinden in zijn geboortedorp Hoek van Holland. Daar zet hij zich in voor de herbestemming van militair erfgoed in onder meer natuurgebieden.  

Fotograferen in het dorp 
Peter woonde tot zijn 24ste in Hoek van Holland. Hij studeerde in Rotterdam en werkte vanaf zijn 18de als licht- en geluidstechnicus. In die tijd was hij een echt nachtdier. Als hij niet werkte liep hij door Hoek van Holland en legde de nacht in het dorp vast met zijn camera.  Voor een studie aan de kunstacademie verhuisde hij tijdelijk naar Breda, maar kwam nog geregeld terug naar De Hoek. “Ik ging als een buitenstaander naar mijn geboorteplaats kijken en zag alle gekkigheden van het dorp opeens veel beter. Ik had een fascinatie voor groepsgedrag van mensen en daar wilde ik iets mee. Dus legde ik het vast.”  

Natuur en erfgoed 
In 2020 werden Peters foto’s van De Hoek getoond in een overzichtstentoonstelling in Kunsthal Rotterdam. Beelden vol droge humor die ervoor moesten zorgen dat Rotterdammers Hoek van Holland meer zouden omarmen als een stukje van de stad. Het werd meteen zijn afscheidstentoonstelling: door een hernia moest hij het rustiger aan doen. Peter stopte met fotografie. Zijn hobbymatige interesse voor bunkers werd serieuzer en zo rolde hij naar eigen zeggen ‘dieper de bunkers in’. “Door het Zuid-Hollands Landschap werd ik gevraagd om advies te geven over een natuurgebied met veel verborgen militair erfgoed, zoals bunkers. Voor een natuurorganisatie zijn bunkers vaak een last, omdat ze ongewenst bezoek aantrekken. Maar ze dragen een belangrijk te vertellen verhaal en bieden ook ecologische voordelen. Zo wonen er bijvoorbeeld veel kwetsbare vleermuizen. Deze zoogdieren beschermen is belangrijk, maar erfgoed brengt ook een zorgplicht met zich mee. Dat is voor een natuurorganisatie geen vanzelfsprekende taak.”  

Stelling 33 
Als adviseur bekijkt Peter hoe je op een laagdrempelige manier het erfgoed kunt bewaren met behoud van de ecologische voordelen van de bunkers. Peter omschrijft zichzelf als natuurliefhebber én erfgoedliefhebber en spant zich in om de twee samen te brengen. Bijvoorbeeld door gidsen te laten vertellen hoe het militair erfgoed en de flora en fauna in het landschap elkaar versterken. In 2013 richtte hij Stichting Stelling 33 op om te onderzoeken hoe een scheefgezakte bunker in Hoek van Holland weer gebruikt kon worden. Inmiddels beheert de stichting acht bunkers, één vakantiebunker en twee stellingen in het Westland.  “Daar hebben we het landschap aangepast, zoals het gras gemaaid in het patroon van de oude loopgraven, zodat je een verhaal in het landschap leest terwijl je voorbijrijdt. We proberen te refereren, niet te restaureren. Zo zie je de vergankelijkheid en geven we de stellingen een hedendaagse betekenis.”

Gemakzuchtige architectuur 
Over de ontwikkelingen in Hoek van Holland is Peter bedachtzamer. “Ik heb er een fantastische jeugd gehad, maar de cultuur is conservatief en schuwt verandering. Hoekenezen kunnen soms goed klagen en zien dan tegelijk niet hoe goed ze het eigenlijk hebben.” Hoek van Holland werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter voor een groot deel afgebroken en vijf jaar na de oorlog weer langzaam opgebouwd. Maar Peter is niet bepaald enthousiast over de manier waarop. “Er worden te gemakzuchtige beslissingen gemaakt door ontwikkelaars. De Commissie van Welstand zit 30 kilometer verderop en hierdoor zie je een opstapeling van clichés zoals bijvoorbeeld restaurants in de vorm van schepen en woningbouw die refereert naar zeecontainers. Voorspelbaar, terwijl ‘De Oude Hoek’ ooit bekend stond om schitterende paviljoens en rijksgebouwen gebouwd onder architectuur. Daar is niets moois voor terug gekomen. Een gemiste kans voor de toegangspoort van het juist zo innovatieve Rotterdam.” 

Niet betrokken 
Peter begrijpt dat de bewoners zuur worden van de manier waarop de gemeente met hun dorp omgaat. Er wordt veel in het strand geïnvesteerd, terwijl het dorp er verwaarloost bij ligt. De bewoners kunnen meepraten maar voelen zich niet betrokken, aldus Peter.